O indyferentyzmie religijnym – Kazanie skrzatuskie

na „Trójcę Świętą 1850 r.”

Krzysztof Zadarko       biskup pomocniczy diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej       Strony: 25-43       DOI:10.69553/rs.2023.11-02

Streszczenie Artykuł jest przedstawieniem kolejnego tekstu (szkicu) kazania z 1850 r. ze zbioru manuskryptów kaznodziejskich, jakie znajdują się w zasobach archiwum parafii i sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu. Kazanie napisane w języku niemieckim przeznaczone na uroczystość Trójcy Świętej (niem. Dreifaltigkeit) nie odnosi się do celebrowanej tajemnicy dogmatu o Trójjedynym Bogu, lecz zajmuje się apologią prawdziwości Kościoła katolickiego, jest odpowiedzią na indyferentyzm religijny szerzący się wyjątkowo silnie w XIX w. Jest to też kazanie tematyczne (katechizmowe) o jednym, świętym, katolickim i apostolskim Kościele, czyli o znamionach Kościoła zawartych w nicejsko-konstantynopolitańskim Symbolu Wiary.       Słowa kluczowe kazanie, Trójca Święta, historia kaznodziejstwa XIX w., indyferentyzm religijny, jeden, święty, katolicki i apostolski Kościół, Skrzatusz       Bibliografia 1. Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Akta Parafii Rzymskokatolickiej w Skrzatuszu. Kazania. Dreifaltigkeit 1850. 2. Banaszak, Marian. Historia Kościoła katolickiego. 3*: Czasy nowożytne 1758–1914. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1991. 3. Ceynowa, Tadeusz. Ziemia pogranicza. Dekanat wałecki w latach 1821–1920. Radom: Polskie Towarzystwo Encyklopedyczne, 2004. 4. Chaberek, Michał. Papieże wobec problemów teologicznych XIX w. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009. 5. Deharbe, Joseph. Katholischer Katechismus oder Lehrbegriff: nebst einem kurzen Abrisse der Religions-Geschichte von Anbeginn der Welt bis auf unsere Zeit. Regensburg: Pustet, 81849. 6. Grzegorz XVI. „«Mirari vos» – O liberalizmie (1832)”. W: Liberalizm potępiony przez papieży, red. Marcin Karas, 31–42. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, 2010. 7. Karas, Marcin. Z dziejów Kościoła. Ciągłość i zmiana w Kościele rzymskokatolickim w XIX i XX wieku. Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, Sandomierz, 2008. 8. Lektionar (Kanzel=Ausgabe). Episteln und Evangelien der Sonn= und Festtage aus dem römischen Messbuch, übersetzt v. Dr. Jakob Ecker. Trier, 41914. 9. Missale Romanum Ex Decreto Sacrosancti Concilli Tridentini Restitutum, S. Pii V. Pontificius Maximi… Wratislavieae: Typis Caroli Friderici Hilsen, 1738. 10. Mszał Rzymski z dodaniem nabożeństw nieszpornych, oprac. Gaspar Lefebvre. Przekład polski opracowali Mnisi opactwa w Tyńcu. Tyniec–Bruges: Opactwo śś. Piotra i Pawła, 1949. 11. Nadolny, Anastazy. „«Deutschkatholizismus» ks. Jana Czerskiego w zaborze pruskim 1844–1859” (część I). Studia Pelplińskie 9 (1978): 149–182. 12. Nadolski, Bogusław. Leksykon liturgii. Poznań: Pallottinum, 2006. 13. Parsch, Pius. Rok liturgiczny. Okres po Zesłaniu Ducha Świętego. T. 3. Poznań: Pallottinum, 1956. 14. Twardy, Jan. Aktualizacja słowa Bożego w kaznodziejstwie. Przemyśl: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej, 2009. 15. Wierusz-Kowalski, Jan. Mszał niedzielny i świąteczny. Warszawa: PAX, 1954. 16. Zieliński, Zygmunt. Historia Kościoła. Odbicie rzeczywistości Bożej w świecie. Wrocław: Wydawnictwo Księgarni Archidiecezjalnej, 2005.